Bunt dwulatka to naturalny etap rozwoju, wynikający z intensywnego dojrzewania dziecka. W tym czasie dziecko zaczyna dostrzegać swoją odrębność i uczy się wyrażać swoje zdanie. Jest to okres przeżywania bardzo silnych, skrajnych emocji. Małe dziecko nie posiada jeszcze umiejętności ich kontrolowania, co prowadzi do częstych wybuchów złości. Krzyki, rzucanie się na ziemię, próby wymuszania wszystkiego płaczem, stałe mówienie „nie” to bardzo częste zachowania dwulatka, który przechodzi właśnie kryzys rozwojowy. Dla rodziców jest to trudny okres, w którym ich cierpliwość wystawiona jest na próbę. Maluch w tym okresie odkrywa, że jest osobną jednostką i na każdym kroku chce podkreślać swoją samodzielność. Takie czynności jak ubieranie się, jedzenie, chce wykonywać sam, a na każdą ofertę pomocy reaguje krzykiem. Dziecko w tym wieku nie potrafi poczekać ani ustąpić, chce czegoś dokładnie w danej chwili. Kiedy nie może spełnić swoich pragnień, pojawia się w nim poczucie frustracji i gniewu. Należy pamiętać, że nie każdy dwulatek buntuje się jednak tak samo, wiele zależy od jego temperamentu i osobowości.
Oto kilka porad jak wesprzeć dziecko w okresie buntu:
- Pozwól dziecku na nieco samodzielności. Dziecko w tym wieku jest coraz bardziej sprawne, podejmuje nowe wyzwania, dąży do samodzielności, którą realizuje niemal na każdym kroku. Wszystko chce robić samo: samo chce jeść, myć zęby, założyć buty czy skarpetki. Czynności te, szczególnie na początku, dziecko będzie wykonywało niezdarnie i długo. Jest to dla rodziców i opiekunów trudne, ponieważ szybciej, czyściej czy prościej jest jeśli zrobimy coś za dziecko. Jeśli jednak zrezygnujemy z całkowitej kontroli nad dzieckiem, pozwolimy mu na płynny rozwój i damy mu szansę na nauczenie się tego co ułatwi i rozwinie jego życie.
- Pozwól dziecku na podejmowanie decyzji. Aby zapewnić dziecku poczucie autonomii, warto pozwolić mu na podejmowanie odpowiednich do jego wieku decyzji ( np. którą z dwóch zabawek chce się bawić; którą z dwóch koszulek chce założyć ). Potrzeba demonstrowania własnej woli to trudna próba dla otoczenia, ale pełni ważną rozwojowo funkcję, aby w przyszłości stało się ono niezależnym człowiekiem.
- Zachowaj spokój, pozwól dziecku na przeżywanie emocji. W trakcie wybuchu złości zachowaj spokój, daj dziecku czas na uspokojenie, nazwij jego emocje i po prostu bądź w pobliżu. Nauczenie się przeżywania złości to czasochłonny proces, wymagający wsparcia osób dorosłych.
- Zadbaj o stały rytm dnia. Napady złości u dziecka, często związane mogą być ze zmęczeniem czy właśnie zaburzeniem rytmu dnia. Dziecko potrzebuje przewidywalności, dzięki której uczy się ciągu przyczynowo-skutkowego. Gdy maluch wie co go czeka, łatwiej zaakceptować mu to co ma nastąpić. Dziecko powinno mieć też jasno wyznaczone granice, gdyż ich brak powoduje stres i niepokój.
Bunt dwulatka nie jest niczym złym. Specjaliści podkreślają, że to najważniejszy czas dla psychicznego rozwoju malucha. Warto spojrzeć na ten okres pozytywnie, jako na czas budowania przez dziecko własnej autonomii, uczenia się samodzielności, podejmowania decyzji i doświadczania konsekwencji. Przede wszystkim zapewnić naszym maluchom dużo wsparcia i zrozumienia. W naszym żłobku również podejmujemy tematy związane z emocjami i ich przeżywaniem, pokazujemy dzieciom, że nie ma złych i dobrych emocji. Wykorzystujemy różne pomoce dydaktyczne i zabawy aby przybliżyć naszym maluszkom świat emocji.
Opracowała:
mgr Kinga Kędziora